Korku Sinemasının Alt Türleri

Evet, öncelikle merhaba. Bugünkü yazımda ayrıntıya girmeyip, biraz daha yüzeysel bir anlatımla korku filmlerinin alt kategorilerinden ve de insanların bu türe karşı var olan önyargılarından bahsetmek istiyorum. 

 

Büyük ihtimalle çoğunuz, biri size 'hadi birlikte korku filmi izleyelim' dediğinde (sağ ol ama pek benlik değil diyerek) kibarca reddediyorsunuz.

 

Kolayca korktuğunuzu düşünüyor olabilirsiniz, belki sadece kan görmeye dayanamayan kişilerdensinizdir? Ya da inanmış olduğunuz din gereği bazı varlıkların maddî dünyanın ötesinde olduğunu düşünüyorsunuz ama her hâlükârda bu soruyu yanıtlarken korkularınıza, kaygılarınıza ve fobilerinize odaklanıyorsunuz. İşte tam da bu nedenle çoğu zaman hayır yanıtını veriyorsunuz. 

 

"Korku" ile haşır neşir değiliz, diyebilirsiniz pek tabii. 

 

Paranormal olaylara, yerel şehir efsanelerine, eski medeniyetlere, uzaylılara, lanetler ve şeytanlara karşı pek bir merakınız olmayabilir  ya da suç tarihinin sizi heyecanlandırmadığını düşünebilirsiniz.

 

Peki öyleyse soruyorum sizlere; "Eğer tüm evrende yaşam sadece Dünya'da varsa, bu çok büyük bir yer israfı olurdu." sözünü işittikten sonra, heyecanla karışık merak duygusu vücudunuzda vuku bulduğunda, yıldızlara bakmak bir anlığına bile olsa sizin için hayranlık ile korku karışımı bir hâl almadı mı? Yahut Tanrı, sizlerin sınırlı sayıdaki sorularınızı yanıtlayacağını vadetseydi, o gece Ural Dağları'nda Igor Dyatlov ve arkadaşlarına ne olduğunu sormaz mıydınız?

Okültizm ve Parapsikolojide bahsi geçen beden-dışı deneyim olarak da adlandırılan astral seyahati deneyimleyebilmek adına rahatlayıp hipnagojik hâle erişmek istediğiniz ya da The Walking Dead'i izlerken, olası bir zombi istilasında hayatta kalabilir miydim acaba diye düşündüğünüz, “Bir yerlerde inanılmaz bir şey keşfedilmeyi bekliyor." dediğiniz anlar hiç olmadı mı?  

Eğer bu sorulardan yalnızca birine dahi olumlu yanıt verdiyseniz ve Orta Çağ'ın karanlık hikayeleri hakkında az çok bilginiz varsa, inanın bana korku filmi izlememek için hiçbir nedeniniz olmadığı gibi tüm bu olumsuz düşünce ve tavırlarınız önyargıdan ibaret. 

Korku en iyi film türüdür gibi iddialı bir cümle kurmaktan kaçınsamda, gönül rahatlığıyla, tüm film türleri arasından bizlere  en fazla seçeneği sunabilen korkudur diyebilirim. 

 

Kısacası; bugün korku filmlerinin alt kategorilerinden bahsetmek istememin sebebi, belki sadece size hitap eden kategoriyi bulamamışsınızdır düşüncesiyle birlikte insanların türe karşı bakış açılarını az da olsa değiştirip, bir şans vermelerini sağlayabilme umudumdur.

 

Lafı daha  fazla uzatmadan gelin hep birlikte inceleyelim. 

Bir grubun, gencin başından geçen dehşet verici olaylar silsilesini konu alan filmler; 

( slasher | teen slasher ) 

Genellikle bu arkadaşların peşinde; ruh hastası, gizemli bir katil ya da insanlıktan çıkmış ucubeler vardır. 

Bol vahşetli, kesmeli biçmeli ve oldukça yaratıcı -en azından çoğu zaman- ölüm sahnelerine bazı klişeler eşlik eder. (eski benzin istasyonundaki ürkütücü yaşlı adamın; oraya giden hiç kimse bir daha geri dönmedi evlat demesi, sevişgen çiftimizin anında ölmesi gibi)

Ayrıca neredeyse her seri katil, kurbanlarını tıpkı gerçek hayatta olduğu gibi kendine has bir metotla öldürür. 

Çoğu zaman hayatta kalan tek kişi ise sizlerinde bildiğini düşündüğüm vazgeçilmez klişelerden biri olan  "esas kızdır".

▪︎Halloween (1978 - 2018) 

▪︎A Nightmare on Elm Street serisi (1984 - 2003) 

▪︎Wrong Turn serisi (2003 - 2014)

▪︎The Hills Have Eyes serisi (2006 - 2007)

▪︎House of Wax (2005)

▪︎The Descent (2005)

▪︎Cold Prey serisi (2006 - 2010)

▪︎Turistas (2006)

▪︎Summer Camp (2015)

▪︎The Breed (2006)

▪︎The Hills Run Red (2009)

▪︎The Cabin in the Woods (2011) 

Salgın, virüs, zombi teması içeren filmler; 

Herkesçe bilinen alt kategorilerden bir diğeri de zombi filmleridir. Popüler kültürdeki  zombi kavramının atası olarak kabul edilen George A. Romero tarafından 1968'de tanıtılan Night of the Living Dead serisi korku hayranlarının favorisi hâline geldiği gibi birçok filme de ilham kaynağı olmuştur. Kuşkusuz ki bu kült klasik, her korku severin arşivinde bulunması gereken filmlerden biridir. 

Zombi filmleri, genellikle eğlenceli, çok fazla şey gerektirmeyen düşük bütçeyle de çekilebilen filmlerdir. Salt korkudan ziyade aksiyon ve mizahın harmanlandığı, klişeler barındıran filmlerdir.

▪︎ Shaun of the Dead (2004)

▪︎ Dawn of the Dead (2004)

▪︎ 28 Weeks Later (2007)

▪︎ Dead Snow (2009)

▪︎ The Crazies (2010)

▪︎ Contracted (2013)

▪︎ World War Z (2013)

Kişilik korkusu, psikolojik gerilim temalı filmler;  

Yaşanılan çeşitli travmalar nedeniyle yıllarca bastırılan tüm duygu ve düşüncelerin  dışa vurması sonucunda ortaya çıkan; güvenilmez ve çalkantılı ruh halinin içerisinde bulunan, paranoyalara ve çeşitli akıl hastalığına sahip kişilerin esas karakter olduğu filmlerdir. Direkt insan psikoloji ile ilgilenen bu kategoride sıklıkla "plot twist" (sağ gösterip sol vurma durumu) kullanılır.

▪︎ The Silence of the Lambs (1991)

▪︎ Secret Window (2004)

▪︎ Session 9 (2001)

▪︎ Identity (2003)

▪︎ John Carpenter's The Ward (2010)

▪︎ Black Swan (2010)

El kamerası ile çekilen yapımlar; (Found Footage)

Daniel Myrick - Eduardo Sánchez ikilisi tarafından yazılan ve yönetilen 1999 çıkışlı The Blair Witch Project adlı film sayesinde Found Footage tekniği popüler hâle gelmiştir.  Son birkaç yılda ise Paranormal Activity, Cloverfield  gibi filmlerle başarısını ikiye katlamıştır. 

Seyredilmeden önce dikkat edilmesi gereken önemli bir husus var: Bu filmlerin tamamı ya da büyük bir bölümü el kamerası ile çekildiğinden baş dönmesi ve mide bulunmasına sebebiyet verebilir.

▪︎ [Rec] (2007)

▪︎ Paranormal Activity (2007 - 2015)

▪︎ Devil's Pass (2013)

▪︎ The Sacrament (2013)

▪︎ The Possession of Michael King (2014)

▪︎ The Veil (2016)

Ev istilası ve hayatta kalma temalı filmler; 

Oldukça basit sayılabilecek bir olay örgüsüne sahip olsada, hayranların beğenisini kazanıp giderek daha popüler hâle gelen bu alt türde genellikle maskeli ya da hiç gösterilmeyen  saldırganlar vardır.

Bilindiği üzere insanlığın, var olduğu zaman diliminden bu yana değişmeyen yegâne güdüsü; hayatta kalabilmektir. Hayatta kalma ve diğer temel güdüler doğrultusunda şekillenen gereksinimlerimiz ile günlük hayatı  olabildiğince kolaylaştırma isteğimiz beraberinde keşif ve buluşları getirmiştir. 

Güvenli bir barınak olacak şekilde inşa ettiğimiz evlerimiz, bu durumun en iyi örneklerindendir. Ev istilası filmleri ise bizlere; sıcak ve huzurlu bulduğumuz bu konfor alanının, herhangi bir dış tehdit karşısında yeterince dayanaklı olmadığını ve sandığımız kadar güvenli bir yer olmadığını gösterir. İşte tam da bu yüzden ev istilası filmleri evrensel bir korkudan beslenir. Kim evine kötü niyetli birilerinin girme ihtimalinden endişelenmez ki?

▪︎ The Strangers (2008)

▪︎ Them (2006)

▪︎ Funny Games (1997) 

▪︎ Inside (2007)

▪︎ The Purge (2013) 

▪︎ Hush (2016)

▪︎ You’re Next (2011)

PARANORMAL 

(Korku filmlerinin ana kategorilerinden biridir ve kendi içinde birçok alt başlığa ayrılır.) 

Paranormal kelimesi; fizikokimyasal yasalarla açıklanamayan dolayısıyla bilimin varlığını ya da yokluğunu ispatlayamadığı psişik fenomenler gibi normal ötesi durumları belirtmek için Parapsikoloji'de karşımıza çıkan bir terimdir. Sıklıkla  bilinmeyenin, açıklanamayanın yarattığı korkuya başvurulmasından mütevellit giderek türün vazgeçilmez bir klasiği hâline gelmiştir.

Bu kategori korku sinemasının  en korkunç  kısmıdır.

Hayalet ve Ruh temalı filmler;

İntikam ve öfke duygusuyla dolu olup dünyevi işlerini tamamlayamadan ölen kişiler için "Ne cennette ne de cehennemdedirler, yanıbaşımızda sinsi bakışlarla yaptıklarımızı takip eder iken, yeniden bir bedenle yaşamanın hayali içindedirler." denilmiştir. Onların, dünyamız ile ruhlar dünyası arasındaki bir yerde olduğu, yarım bıraktıkları işi tamamlamadan da aramızdan ayrılamayacakları söylenir.

▪︎The Frighteners (1996) 

▪︎Shutter (2008) 

Perili Ev temalı filmler; (Haunted House)

Perili ev ile bir önceki kategori arasındaki temel fark buradaki ruhların eve hapsolmuş olmasıdır, ruhlar ev ile bir bütün olduklarından dolayı özellikle birini takip etmezler.  Ayrıca, 1408 adlı filmde de olduğu gibi bazen canlı olan odanın ta  kendisidir. 

▪︎House on Haunted Hil (1999)

▪︎The Haunting in Connecticut (2009) 

▪︎Crimson Peak (2015) 

Şeytan, Şeytan Çıkarma ve Cehennem temalı filmler; (The possession/exorcism)

Bu alt türdeki filmlerin tipik özelliği;  olay örgülerinde belirgin şekilde semavi/ilahi dinlerin motiflerine rastlanılmasıdır.

Alt tür popülaritesini; William Friedkin tarafından yönetilen, 1973 tarihli ABD yapımı bir film olan ve En İyi Film dalında Akademi Ödülü'ne aday gösterilen The Exorcist'e borçludur. Ayrıca bu kült film zamanında dini değerleri aşağıladığı  gerekçesiyle Finlandiya, İngiltere, Brezilya, Avustralya, Almanya gibi ülkelerde yasaklanmıştır. 

▪︎The Exorcist serisi (1973- 2005)

▪︎The Exorcism of Emily Rose (2005)

▪︎The Conjuring serisi (2013- 2016) 

▪︎The Crucifixion (2017)

Cadılar, Tarikatlar ve Doğaüstü güçler temalı filmler;

Karanlık çağ olarak da bilinen orta çağdan bu yana, vazgeçilmez bir korku ögesi olan  ve özellikle son yıllarda çıkan film ve dizilerle tekrar yükselişe geçen cadı figürünün, çoğu zaman hep kadın olarak düşünülmesinin nedeni ilahi dinlerin kutsal kitaplarında yer alan Adem ve Havva'nın (Adam/Eve) hikayesine dayanıyor olması. Yani aslında insanlar; kadınların erkeklere nazaran daha zayıf bir iradeye sahip olduğunu düşündükleri için şeytanın onları kolayca kandıracağına inanıyorlardı.

▪︎The Blair Witch Project (1999)

▪︎Lord of Salem (2012)

Doğaüstü güç türü ise bir kahramandan  ziyade güçlerini kontrol edemeyen ve bu güçlerin getirdiği sorumluluk altında ezilen kişileri konu alır. 

Esas karakter çoğu zaman bir genç veya bir çocuktur.

▪︎Carrie (1976)

▪︎Brightburn (2019)

Etrafı âdeta kan gölüne çeviren ve sağlam bir mideye sahip olmayanların -kesinlikle- uzak durması gereken filmler; ( Splatter, Torture, Exploitation & Gore )

Bu alt kategori; yukarıda bahsetmiş olduğum kategorilerin  hemen hemen hepsiyle bağlantılı olduğu için kafa karışıklığına sebebiyet verebilir. Ancak bu alt kategori özellikle iğrenç ve kanlı olanı göstermeyi hedefleyen filmler içindir.

▪︎The Last House on the Left (2009)

▪︎I Spit on Your Grave serisi (2010 - 2015)

▪︎A Serbian Film (2010)

▪︎Saw serisi (2004 - 2017)

Bilim Kurgu ve Uzaylı temalı filmler;

Temel duygular arasında yer alan merak ve korkunun; gelişen teknoloji karşısındaki duruşunu konu edinen bu alt tür, çoğunlukla kötücül unsur olarak uzaylıları ya da makineleri kullanır.

▪︎The Thing (1982)

▪︎Pandorum (2009)

▪︎The Fourth Kind (2009)

▪︎Bait (2012), 

▪︎Dark Skies (2013)

Not; takdir edersiniz ki korku oldukça heterojen bir tür olduğundan sınıflandırması diğer türlere nazaran daha zor. Bu nedenle listede birtakım eksiklikler olduğunu fakat zamanla bu eksiklikleri muhakkak tamamlayacağımı bilmenizi isterim. Saygılarımla...